کلمه ارت یا Earth)) به معنای زمین است و به دلیل انعطافپذیری بسیار بالایی که این سیم دارد به منطور اتصال قسمتهای متحرک تجهیزات به سیستم ارت مورد استفاده قرار میگیرد. این سیمها به صورت تخت و منعطف هستند و به همین دلیل میتوانند باز و بسته یا حرکت داده شوند. در صنعت برق به این سیم سیستم اتصال زمین هم میگویند. وظیفه این سیم جلوگیری از برقگرفتگی است به صورتی که بر اساس دلایل مختلفی همچون له شدن قسمتی از سیم کشی، فرسودگی و یا پاره شدن سیم، عدم برخورداری از روکش، رطوبت و … جریان الکتریکی به بدنه دستگاه منتقل شود و در صورت لمس بدنه، افراد دچار برقگرفتگی شوند.
با استفاده از سیم ارت مسی میتوان این جریان را به زمین منتقل کرد. در تمام لوازم خانگی همچون کولر، لباسشویی، یخچال، ماکروفر و … از سیم ارت مسی به عنوان یک محافظ در برابر برق گرفتگی استفاده میشود. اهی اوقات در مخازن که مواد اشتعالزا هستند و یا در کارخانهها، پالایشگاهها، تانکرهای حمل سوخت و مواد اشتعال زا و … سیم ارت مسی را به عنوان انتقال دهنده الکتریسیته ساکن برای جلوگیری از انفجار و حتی آتش سوزی مورد استفاده قرار میگیرد. لازم است بدانید که سیم ارت در سه مدل مختلف طراحی و تولید میشود. این سه مدل عبارتاند از TT System، TN System، IT System هستند.
در واقع کارایی این سیمها یکسان است اما طریقه نصب کردن آنها متفاوت است. ویژگی که در سیم مسی ارت وجود دارد این است که در برابر عوامل مختلف همچون زنگ زدگی، خوردگی، قطعی و … بسیار مقاوم است و در عین حال توانایی هدایت جریان بسیار بالایی دارد. به دلیل داشتن این ویژگیها بسیار پر استفادهتر است اما کمی گران قیمتتر از نوع دیگر یعنی سیم ارت آلومینیومی است.
مشخصات سیم مسی ارت
اساسا سیمهای ارت با دو متریال مختلف طراحی و تولید میشوند که یکی از آنها فلز مس است و دیگری فلز آلومینیوم است. نوع مسی این سیم از ویژگیهایی همچون مقاومت بالا در برابر عوامل مختلف همچون زنگ زدگی، خوردگی، قطعی و … است و در عین حال توانایی هدایت جریان بسیار بالایی دارد به همین دلیل به وفور مورد استفاده قرار میگیرد. لازم است بدانید از نظر رسانایی، کیفیت بسیار عالی دارد به همین دلیل در داخل ساختمانهای مسکونی مورد استفاده قرار میگیرند. این سیمها بدون عایق هستند به همین دلیل برای مکانهای که دارای رطوبت هستند و یا مکانهای بدون سقف و بیرونی گزینه مناسبی نیستند.
باید دقت کنید که این سیم را برای چه وسیله ای میخواهید به کار ببرید تا در انتخاب سایز درست و مناسب اشتباهی رخ ندهد و در آینده با مشکل برخورد نکنید. اساسا تعداد رشتههایی که در کابل یا سیم ارت به کار برده شده است متفاوت است. گفتنی است که سایز بندی این سیمها متفاوت است که از جمله آنها عبارتاند از: در واقع سیم یا کابل ارت سایز 16، سایز 25، سایز 35، سایز 50 از 7 رشته برخوردار است. و اما ارتهایی با سایز 70، سایز 95، سایز 120 معمولا از 19 رشته برخورداند.
سه سایز دیگر 150, 185, 240 دارای 37 رشته هستند. در واقع هادی که در سیم مسی ارت استفاده شده است مس خالص است یعنی با درصد 99/9% است. به همین دلیل است که نوع مسی این سیم گران قیمتتر نوع آلومینیومی است. باید بدانید که سایز کوچک این کابلها در لوازم برقی همچون ماشین لباسشویی و … مورد استفاده قرار میدهند. اما در مقابل از سایزهای بزرگ این سیم همچون سایز 35 برای صفحات ارت مسی استفاده میکنند و یا از سایز 50 برای چاه ارت استفاده میکنند.
نحوه استفاده از سیم مسی در چاه ارت
همانگونه که قبلتر اشاره کردیم از سیم مسی ارت با سایز بزرگ در چاه ارت استفاده میشود. لازم است بدانید که یک طرف سیم ارت به به لوازم خانگی وصل میشود و طرف دیگر آن به چاه ارت متصل میشود. بهترین راه این است که سیم ارت را به چاه ارت متصل کنند که معمولا این چاه را مطابق با میزان رطوبت خاک و عمق آن تعیین میکنند. این چاه با موادی همچون آهک، ذغال و خاک پر میشود که یک صفحه بزرگ مسی به صورت عمودی داخل این چاه قرار میگیرد. اساسا مام لوازم به سیم ارت احتیاج دارند تا افراد دچار برق گرفتگی نشوند.
در واقع جریان الکتریکی حامل بارهای الکتریکی پر انرژی است، گاهی اوقات در بعضی از وسایل برقی بارهای الکتریکی جریان ضعیفی را به بیرون مدار الکتریکی هدایت میکنند. که به این اتفاق نشتی جریان الکتریکی هم میگویند از آن جایی که این جریان ضعیف است خطر آن برای افراد کم است اما گاهی اوقات برخی از افراد دارای بیماریهای خاص هستند به همین دلیل برای آنها آسیبهای جبران ناپذیری به دنبال خواهد بود. سیم ارت و نول را به جاه نول متصل میکنند و یا این که این سیم را به لوله کشی ساختمان متصل میکنند. اما اتصال سیم ارت به چاه ارت بسیار اصولیتر و بهتر است.
در حالت کلی وظیفه این سیم جلوگیری از برق گرفتگی افراد است به صورتی که بر اساس دلایل مختلفی همچون له شدن قسمتی از سیم کشی، فرسودگی و یا پاره شدن سیم، عدم برخورداری از روکش، رطوبت و … جریان الکتریکی به بدنه دستگاه منتقل شود ( نشتی جریان رخ دهد ) و در صورت لمس بدنه، افراد دچار برق گرفتگی شوند. با استفاده از سیم ارت مسی میتوان این جریان را به زمین منتقل کرد.