نحوه راه اندازی سیستم چاه ارت

در حالت کلی برای حفر و راه اندازی سیستم چاه ارت ساختمان دو روش وجود دارد در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

🟢 حفر چاه ارت به روش سطحی: این روش در صورتی که کندن زمین و حفر چاه سخت است، انجام می‌شود.

🟢 حفر چاه ارت به روش عمقی: این نوع حفر معمولاً در ساختمان‌های مسکونی و تجاری که شرایط مناسبی دارند، اجراء می‌شود. هنگامی که به ارتفاع مناسبی از کف داخل چاه می‌رسند، آن را با محلولی از آب و نمک پر می‌کنند؛ و ارتفاعی حدود ۲۰ سانت روی آن را با خاک نرم پر می‌کنند.

صفحه مسی که به کابل مسی جوش داده شده است به صورت عمودی داخل مرکز چاه تعبیه می‌شود. زمانی که بتونیت یا همان ذغال و نمک ترکیب می‌شوند، باید روی ارتفاعی حدود ۲۰ سانت روی صفحه مسی را پر کند. توجه کنید که در راه اندازی چاه ارت باید ترتیب مراحل را به درستی در نظر بگیرید.

هنگامی که صفحه مسی داخل چاه درون زغال با ۵ لایه سنگ نمک خورده شده و ۵ پودر زغال به ضخامت ۱۳ تا ۱۵ سانت داخل چاه هم ریخته شود و سپس له شود. حال خاکی که نرم شده را به شکل لایه‌ای روی آن بریزید و آن را پر کنید.
پس از این که ۲۴ ساعت گذشت یک لوله پولیکا را به شکل عمودی داخل چاه به قطر ۱۰ سانتی‌متر برای ریختن آب داخل چاه ارت تعبیه شود. پس ریختن آب داخل این لوله را با شن پر می‌کنند و سطح بیرونی لوله را نیز با استفاده از خاک نرم پر می‌کنند.
در آخر انتهای کابل ارت از چاه خارج شده و به کابلشو (یکی از تجهیزات چاه ارت است که برای راه‌اندازی چاه لازم است) وصل می‌شود و به شینه ارت هم پیچ می‌شود.

نکات کلیدی صفحه مسی و کابل مسی در سیستم ارتینگ

مساحت و ابعاد صفحه مسی داخل چاه باید با رطوبت خاک متناسب باشد؛ برای مثال صفحات کوچک‌تر برای خاک مرطوب و صفحات بزرگ‌تر برای مکان‌های گرم و خشک استفاده می‌شود.

باید صفحه مسی به صورت عمودی در چاه قرار بگیرد و اطراف آن را به ضخامت ۲۰ سانتی‌متر با استفاده از پودر زغال پر کرده و آن را بکوبید.
کابل مسی را نیز عمودی در چاه قرار دهید و با توجه به این که صفحه مسی به کابل مسی جوش خورده، نباید به آن فشار یا کششی وارد شود.

نکته مهم بعدی در رابطه با اتصال کابل مسی با صفحه است. در واقع در این اتصال بایستی که از جوش کاربید استفاده کنید و کابل را به دور صفحه نپیچانید.

کابل مسی تهیه شده برای راه اندازی سیستم چاه ارت باید مدل مفتولی به ضخامت ۲۵ میلی‌متر مربع باشد. در زمان همبندی و اتصال‌بندی کابل ارت در ساختمان بایستی کابل مسی به صورت دقیق با محاسبه طولی از چاه ارت به کل نقاط تعیین شده به ساختمان انجام شود. شینه ارت با استفاده از جوش یا بست به میلگرد ساختمان متصل شود.
در هنگام اتصال‌بندی کابلشو به کابل به منظور اتصال به تابلو برق بایستی که سایز و قطر کابلشو با کابل همخوانی داشته باشد و سپس با دستگاه پرس کابلشو اتصال‌بندی را انجام دهید.

یک روش جایگزین برای قرار گیری صفحات مسی در چاه وجود دارد که برخی ساختمان‌ها از آن استفاده می‌کنند. گفتنی است که این روش هم بر حسب مقرارات ملی ساختمان صورت می‌گیرد. این روش به این صورت است که باید به جای صفحه مسی از پنج حلقه هادی مس به هم پیچیده شده داخل چاه استفاده شود. مراحل دیگر این اتصال هم شبیه به مراحل صفحه مسی در اجرای سیستم ارتینگ است.

قوانین و مقرارت استاندارد در چاه ارت

در ادامه بحث راه اندازی سیستم چاه ارت و ارتینگ باید توجه کنید که تعداد حفر چاه‌های ارت مطابق نقشه تاسیسات ساختمانی باشد؛ در این صورت نباید تعداد چاه‌های ارت را کاهش دهید. به دلیل رعایت ایمنی و حفاظت هر چه بیشتر باید که از چاه ارت استفاده شود و برای موضعات دیگر نباید از آن استفاده کرد. نکته دیگری که وجود دارد و باید آن را رعایت کنید این است که نباید از چاه فاضلاب یا چاه آبی که در اطراف ساختمان است به عنوان چاه ارت استفاده کنید.

حتی‌ الامکان بایستی حفر چاه ارت در نزدیکی فضای مرطوب ساختمان صورت بگیرد؛ یعنی در مکان‌هایی که رسانایی بالاتری دارند مثل باغچه، فضای سبز و چمن استفاده شود. توجه کنید که سطح خاک و لوله‌های داخل چاه باید متناسب باشند.

با توجه به نوع خاک زمین چه عمقی برای چاه در ارت در نظر گرفته شود؟

نوع خاک منطقه‌ای که چاه باید در آن راه اندازی شود تا حد زیادی در عمق چاه موثر خواهد بود. برای مثال برخی مناطق خاک رس یا کشاورزی دارند که رسانایی بالاتر و مقاومت پایین‌تری دارد؛ باید عمق کمتری را برای چاه در نظر بگیرید، لذا کفایت می‌کند؛ اما در برخی مناطق که خاک ماسه‌ای یا شنی وجود دارد مقاومت خاک بالاتر است اما رسانایی کمتری دارد؛ به همین دلیل لازم است که چاه عمیق‌تری حفر شود.
در ادامه مقاومت هر خاک به صورت مگا اهم بیان شده است:

💠 نکته: در هنگامی که زمین در نظر گرفته شده برای چاه ارت دارای خاکی با مقاومت بالا است باید از پودر یا ژل مخصوص استفاده شود که خاک آن مقاومتش کمتر شود.

استاندارد اتصالات چاه ارت و سیستم ارتینگ

در اتصال دادن کابل مسی به صفحه مسی دو مدل استاندارد وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:

🟡 اتصال کابل مسی با استفاده از پیچ: اساساً در این مدل اتصال کابل به صفحه از دو پیچ مسی به همراه مهره‌های مخصوص قفل کننده پیچ استفاده می‌کنند.

🟡 اتصال کابل مسی ارت با استفاده از جوش: به جای اتصال پیچی معمولاً از روش جوش استفاده می‌کنند. یعنی با استفاده از جوش اکسیژن یا لحیم سخت کابلشو را به تمامی سطوح مسی جوشکاری شده جوش می‌زنند.

استاندارد ارتفاع چاه ارت در ساختمان

ارتفاع چاه ارت ارت با توجه به مقاومت مخصوص خاک از ۴ تا ۸ متر صورت می‌گیرد، البته قطر در نظر گرفته شده برای این چاه‌ها حدود ۸۰ سانتی‌متر توصیه می‌شود. در برخی مکان‌ها که خاک داغ‌تر و خشکی دارد باید تا رسیدن به رطوبت مناسب حفر چاه ادامه یابد. عمقی که به صورت دائمی نمناک باشد مناسب‌ترین ارتفاع چاه ارت خواهد بود.

نحوه تست چاه ارت

پس از ۱۴ روز باید باید نسبت به تست چاه ارت راه اندازی شده اقدام کنید. در واقع با استفاده از دستگاه ارت‌سنج می‌توانید که مقاومت چاه ارت را بسنجید. البته بایستی به صورت دوره‌ای و در یک زمان مشخص نسبت به کنترل و اندازه‌گیری مقاومت چاه ارت اقدام کنید.

روش اندازه‌گیری مقاومت با دستگاه ارت‌سنج

پس از راه اندازی سیستم چاه ارت با دستگاه ارت‌سنج می‌توانید که مقاومت چاه را اندازه‌گیری کنید. روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

💠 تست چاه ارت به روش سه سیمه: این روش بسیار مناسب‌تر از سایر روش‌ها است و در ابتدا پراپ سبز دستگاه را به چاه ارت متصل کرده و پراپ زرد رنگ را به فاصله ۷ متری از چاه در زمین قرار دهید. پراپ قرمز هم در فاصله ۵ متری از سیم سبز و در راستای آن قرار داده می‌شود. قبل از فعال شدن دستگاه باید چند حرکت مقاومت اهمی چاه را تشخیص دهید. در ابتدا ولتاژ را اندازه گیری کنید در صورتی که زیر ۱۰ بودد یعنی اتصالات به درستی انجام شده است؛ سپس مقاومت اهمی را محاسبه کنید.

💠 روش ارت مرده: این روش تست معمولاً در مکان‌هایی که امکان کوبیدن میله داخل زمین و یا خاک نیست، صورت می‌گیرد. پراپ زرد باید به چاه ارت متصل شده و پراپ دیگر هم که یک سر دو فیش دارد را به پین‌های C و P دستگاه متصل کنید. یک گیره در انتهای پراپ دوم وجود دارد که باید به نزدیک‌ترین بدنه فلزی ساختمان به چاه ارت وصل شود. پراپ دوم برای اندازه‌گیری ارت مرده است و مابقی مراحل هم مانند روش سه سیمه است.

✍️ سخن نهایی

گفتنی است که در این مقاله در رابطه با راه اندازی سیستم چاه ارت مطالب مفیدی را ارائه دادیم امیدوارم که مفید واقع شده باشد. نظرات و سؤالات خود را برای خاورمس کامنت کنید.

نوشته شده در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۱